دکتر رضا مطلوب فوق تخصص عروق و اندوواسکولار
این فرایند لخته های خونی درون ورید ها را بدون جراحی از بین می برد. دارو های ضد لخته یا ترومبولیتیک به صورت مستقیم به محل قرار گیری لخته خون، تزریق می شوند. فرایند ترومبولیز با هدایت کاتتر معمولا در بیمارستان و توسط جراح عروق انجام می شود. در این فرایند، پزشک، کاتتر را به وریدی از پا وارد کرده و آن را تا محل قرار گیری لخته هدایت می کند.
همزمان نیز روند پیشرفت فرایند بر روی یک نمایشگر اشعه ایکس نمایش داده می شود. هنگامی که نوک کاتتر به لخته وارد می شود، دارو های تجزیه کننده لخته (همچون اوروکیناز) از طریق کاتتر به لخته خون وارد می شوند. در اغلب موارد، از بین رفتن کامل لخته، چندین روز به طول می انجامد.
جراح عروق با استفاده از اشعه ایکس (ونوگرام) یا امواج فراصوت می تواند روند درمان را مشاهده و پایش کند. علاوه بر این موارد، او می تواند با استفاده از تصاویر بدست آمده از اشعه های ایکس یا امواج صوتی، تنگی یا آسیب دیدگی دیواره ورید را بررسی کند.
تنگی های وریدی امکان تشکیل لخته های خونی را در آینده فراهم می کنند. این تنگی ها را می توان به وسیله ونوگرافی تشخیص و به وسیله آنژیوپلاستی یا استنت گذاری درمان کرد. تکنیک های مداخله ای جدیدی که داروها و ابزار های تخصصی را با یکدیگر به کار می گیرند، سبب ارتقای گسترده درمان ترومبوز ورید های عمقی می شوند.
پزشکان تقریبا ۱۰ سال پیش فرایندی غیر جراحی را برای درمان ترومبوز ورید های عمقی (DVT) ایجاد کردند که ترومبولیز با هدایت کاتتر (CDT) نام داشت. در این فرایند، دارو هایی تحت هدایت آزمایش های تصویر برداری به صورت مستقیم به لخته وارد می شدند. این دارو ها به جای اینکه از طریق یک خط وریدی در بازو وارد خون شوند، به وسیله کاتتری در ورید به لخته می رسیدند.
متخصصان در چند سال گذشته تلاش کرده اند تا با ارتقا فرایند CDT به استفاده از آن در درمان DVT ادامه داده و آن را در زمان کوتاه تر و با خطرات کمتری انجام دهند.
و حالا پس از سالها تلاش، سه تکنیک به وجود آمد که دارو ها و ابزار های از بین برنده لخته ها را به صورت همزمان به کار می برند.
در این روش، داروی ضد لخته رقیق با فشار زیاد به محل لخته تزریق می شود. مزیت این تکنیک رسیدن دارو به سطوح بیشتری از لخته می باشد. تجزیه شدن نسبی لخته حدود نیم ساعت به طول می انجامد. پس از گذشت این زمان، دوباره افشانه قدرتمندی از محلول سالین، درون ورید اعمال می شود. افشانه های محلول سالین، سبب کشیده شدن لخته به داخل کاتتر شده و پس از آن جراح عروق، لخته را از بدن خارج می کند.
در این فرایند دو بالون متورم شده در دو طرف لخته قرار می گیرند تا از حرکت بخش های آن به دیگر نواحی بدن جلوگیری کنند. سپس پزشک یک سیم را به داخل لخته هدایت کرده و شروع به چرخاندن آن می کند تا لخته به تکه های متعدد تبدیل شود. در مرحله بعد تکه های لخته به درون کاتتر مکش شده و از بدن خارج می شوند. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) به تازگی Trellis را به عنوان یک روش انفوزیون کاتتری دارو برای رفع لخته های عروقی تایید کرده است.
ترومبکتومی هلیکس یک ابزار کوچک در انتها به دور ورید قرار گرفته و با ایجاد کردن جریانی چرخنده در خون، سبب شکسته شدن لخته می شود. در مرحله بعد، بخش های مختلف لخته از ورید خارج می شوند. تکنیک هلیکس توسط سازمان غذا و داروی آمریکا برای درمان لخته های پیوند عروقی دیالیز تایید شده است. پیوند عروقی دیالیز، پیوندی بین یک ورید و شریان است. علاوه بر این، روش هلیکس به صورت تایید نشده نیز برای درمان ترومبوز ورید های عمقی استفاده می شود.
بروز تنگی یا آسیب دیدگی یک ورید، امکان انجام آنژیوپلاستی توسط جراح عروق را ضروری می کند. آنژیوپلاستی، فرایندی است که در آن یک کاتتر تحت هدایت تصویر برداری اشعه ایکس به محل تنگی وارد شده و با باد کردن بالون متصل به آن، تنگی برطرف می شود. در بسیاری از موارد، یک استوانه کوچک و تور مانند به نام استنت از طریق کاتتر در ورید جایگذاری می شود تا از بسته شدن و تنگی مجدد ورید جلوگیری شود.
تغییرات رفتاری می توانند در پیشگیری از ابتلا به وریدهای واریسی مفید باشند. از جمله این اقدامات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
✅ پاهای خود را از ناحیه مچ پا و نه از زانو، بر روی هم قرار دهید.
✅ از پوشیدن کفش های پاشنه بلند خودداری کنید؛ زیرا این نوع کفش ها استفاده از عضلات پشت ساق پا را محدود می کنند.
✅ از پوشیدن لباس های تنگ که جریان خون رونده به کشاله ران یا عضلات پشت ساق پا را محدود می کنند، اجتناب کنید.
✅ از نشستن یا ایستادن به مدت طولانی خودداری کنید.
✅ زمانی را به بالا نگه داشتن پاها یا راه رفتن اختصاص دهید. این کار به عبور جریان خون و پیشگیری از نارسایی دریچه عروق کمک می کند.
✅ استفاده از جوراب واریس نسبت به بانداژ های پلاستیکی برتری دارد.
برگرفته از مقاله:
دکتر رضا مطلوب فوق تخصص عروق و اندوواسکولار