آیا پلاتین باعث عفونت در پا می شود؟

حتما شما هم با اصطلاح قرار دادن “پلاتین “در پا مواجه شده اید و افرادی را دیده اید که از عفونت” پلاتین” ساق پا نگران بوده اند. قبل از هر چیز باید بدانید آنچه به عنوان پلاتین در ساق پای بیماران قرار می گیرد، تیتانیوم یا استیل ضد زنگ است که به اشتباه پلاتین بیان می شود.

میله های داخل استخوانی (intramedullary rods )جهت چینش و ثابت کردن شکستگی های استخوانی به کار می روند. این میله ها به درون کانال مغز استخوان در مرکز استخوان های بلند اندام های انتهایی وارد می شوند. از نمونه این استخوان ها می توان به استخوان ران یا درشت نی (ساق پا) اشاره کرد. یکی از مزایای قابل توجه میله های داخل استخوانی نسبت به دیگر روش های ثابت سازی این است که میله ها به جای حمایت کامل از استخوان بخشی از فشار وارد بر آن ها را تحمل می کنند.

جنس پلاتین از چیست؟

در ابتدا بهتر است این نکته روشن شود که گرچه بسیاری از مردم به این وسایل فلزی، پلاتین میگویند ولی جنس این ایمپلنت ها از پلاتین یا طلای سفید نیست.

این وسایل اکثرا از آلیاژی از فولاد بنام فولاد ضد زنگ Stainless steel ساخته شده که ترکیبی از آهن، کروم و نیکل است. بدن انسان با این آلیاژ سازگار بوده و نسبت به آن واکنشی نشان نمیدهد.

 

این آلیاژ همچنین در داخل بدن انسان دچار خوردگی نمیشود. گاهی از اوقات از تیتانیوم هم برای ساختن ایمپلنت ها استفاده میشود. ایمپلنت هایی که قسمت اعظم آنها در خارج از بدن انسان قرار دارند عموما بعد از جوش خوردن شکستگی خارج میشوند.

پلاتین داخل استخوان ران

قدرت استخوان شکسته شده ران بعد از مدتی تا حد زیادی به اندازه قدرت استخوان قبل از شکستگی میشود. این مدت بسته به سن بیمار و وضعیت سلامتی کلی وی متفاوت است ولی معمولا حدود یک سال است. بعد از این مدت میتوان ورزش کرد ولی توصیه میشود ورزش هایی که در آن ضربات بسیار شدید به ران وارد میشود مانند ورزش های رزمی انجام داده نشود.

علت اینست که قدرت استخوان بسته به نیروهایی است که به آن وارد میشود. هرچه این نیروها بیشتر باشند استخوان قویتر است. دقیقا به همین علت است که ورزش استخوان ها را قویتر کرده و بیحرکتی موجب پوکی استخوان میشود. وقتی استخوان به توسط پلاک حمایت میشود قدرت آن صد در صد به حد قبل از شکستگی برنگشته و قدری پوکی استخوان در زیر پلاک وجود خواهد داشت.

علائم عفونت پلاتین در پا

مطالعات حیوانی نشان داده اند که این ایمپلنت ها می توانند سیستم ایمنی را تحت تاثیر قرار دهند. در اکثر اوقات عفونت پلاتین ساق پا صرفا به دلیل وجود این ابزار ایجاد نمی شود و عواملی مانند بیماری های زمینه ای مثل دیابت و نارسایی کلیه یا مصرف داروهای سرکوبگر ایمنی یا تکنیک جراحی و به ندرت الوده بودن محیط اتاق عمل  در بروز عفونت موثرتر هستند.برخی مطالعات نشان داده اند که ایمپلنت های فلزی می توانند فعالیت برخی گلبول های سفید خون (لنفوسیت ها) را افزایش دهند. این وضعیت می تواند سبب شل شدن یا عدم موفقیت ایمپلنت ها در درمان شکستگی شود. لازم به ذکر است که این گفته هنوز از نظر علمی اثبات نشده است.

عوارض پلاتین در ران

پلاک ها از ایمپلنت هایی ساخته شده اند که از آنها برای بی حرکت کردن شستگی ها استفاده می شود. از این وسایل برای بی حرکتی در شکستگی های بازو، ساعد، لگن، ران و ساق استفاده می شود.

پس از جوش خوردن شکستگی نیرویی که به استخوان وارد می شود همچنان توسط پلاک روی استخوان جذب می شود تا در دراز مدت استخوان تحت فشار و نیروهای خارجی قرار نگیرد. علت پوکی استخوان در کسانی که مدت زیادی در بستر استراحت میکنند و یا در فضانوردانی که کمتر تحت تاثیر نیروی جاذبه هستند هم همین است. بنابراین باقی ماندن پلاک در اندام به مدت زیاد موجب پوکی استخوان میشود.

از چه پلاتین‌هایی در عمل جراحی شکستگی استخوان استفاده می‌شود؟

ثابت‌کننده‌های خارجی (اکسترنال فیکساتورها) از این دسته‌اند. این وسایل معمولا بعد از گذشت چند هفته تا چند ماه توسط پزشک معالج و در کلینیک ( بدون نیاز به بیهوشی) خارج می‌شوند.

وسیله دیگر «پین» است که پزشک جراح از آن برای بیحرکت کردن شکستگی‌ها استفاده می‌کند. گاهی اوقات بخصوص در شکستگی‌های دست، بعد از جراحی سر پین در خارج از پوست باقی می‌ماند. در این موارد پس از گذشت چند هفته که قطعات شکسته شده به اندازه کافی به یکدیگر می‌چسبند پین‌ها در کلینیک توسط پزشک ارتوپد خارج می‌شوند.

پین‌ها اگر به تنهایی در داخل استخوان‌ها به‌کار برده شوند، معمولا نیازی به خارج شدن نداشته و می‌توانند تا آخر عمر بدون ایجاد مشکلی در بدن باقی بمانند. در مواردی که سر پین زیر پوست باشد و بیمار را اذیت کند ممکن است نیاز به خارج کردن آن باشد. بعضی از پین‌ها همیشه به‌طور موقت گذاشته می‌شوند و بعد از مدتی باید خارج شوند. مثلا در دررفتگی مفصل پایینی بین دو استخوان ساق پا، پزشک جراح این دو استخوان را پس از جااندازی با یک پین به یکدیگر متصل می‌کند. این پین معمولا پس از شش هفته از مچ پا خارج می‌شود.

علائم شکستگی استخوان ران

معمولاً شکستگی استخوان ران (یا فمور، که قوی‌ترین استخوان بدن است) مشخص است زیرا شکستن آن نیروی زیادی می‌خواهد. اما شکستگی‌های استخوان ساق (یا تیبیا، که حمل کننده اصلی وزن بدن در ساق پا است) و استخوانی که در کنار آن قرار دارد (فیبولا) معمولاً ظریف‌تر و نامشخص‌تر هستند.

نشانه‌ها و علائم شکستگی پا می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

·         درد شدیدی که با حرکت دادن پا بدتر می‌شود

·         تورم

·         حساسیت به لمس

·         کبودی

·         تغییر شکل آشکار یا کوتاه شدن پای درگیر

·         ناتوانی از راه رفتن

گاهی اوقات کودکان نوپا و خردسالی که پایشان می‌شکند، تنها دست از راه رفتن می‌کشند، حتی بدون آنکه بتوانند دلیلش را توضیح بدهند. گریه بی‌دلیل یک کودک نوپا می‌تواند نشانه شکستگی پای او باشد.

علت نیاز شکستگی ها به پلاتین

اکثر شکستگی ها برای جوش خوردن مطلوب نیازی به عمل جراحی ندارند. پزشک ارتوپد با استفاده از روش های غیر جراحی شرایطی را فراهم میکند تا قطعات شکسته شده برای مدتی در کنار یکدیگر بیحرکت بمانند تا بدینوسیله بدن با استفاده از ظرفیت های حیاتی بالای خود آن قطعات را به یکدیگر جوش داده و متصل کند.

دکتر غلامرضا نادری

فوق تخصص جراحی پا و مچ پا